داشتن یک رژیم غذایی سرشار از ویتامین ها و مواد معدنی، نقش مهمی در تقویت طبیعی مینای دندان دارد و می تواند از دندان ها در برابر غذاها و نوشیدنی هایی که تولید اسید میکنند، محافظت کند. در این مقاله از کلینیک دکتر ساره نادعلی زاده به عنوان بهترین متخصص دندانپزشکی کودکان غرب تهران به بررسی مهمترین ویتامین ها و مواد معدنی موثر در حفظ سلامت مینای دندان می پردازیم و همچنین به معرفی خوراکی های سالمی می پردازیم که مصرف آنها برای تقویت دندان ها توصیه می شود. کمبود برخی از ویتامین ها می تواند رابطه مستقیمی با افزایش خطر پوسیدگی دندان داشته باشد که در ادامه به طور کامل به آن خواهیم پرداخت.
رابطه کمبود ویتامین ها با پوسیدگی دندان
کلسیم
کلسیم یکی از مهمترین عناصر برای ساخت و حفظ استحکام استخوان ها و دندان هاست. مصرف کافی آن به خصوص در دوران کودکی اهمیت زیادی دارد، اما در تمام طول زندگی بدن ما برای حفظ سلامت استخوان ها و دندان ها به کلسیم نیاز دارد. در صورتی که میزان کلسیم دریافتی کم باشد، بدن برای جبران این کمبود، از ذخایر کلسیم در استخوان ها و دندان ها استفاده می کند که این فرآیند، خطر پوسیدگی دندان و ایجاد حفره را افزایش می دهد.
مطالعات نشان داده اند افرادی که کلسیم کافی دریافت نمی کنند، تا دو برابر بیشتر در معرض بیماری های لثه و التهاب آن هستند. منابع غنی از کلسیم شامل لبنیات، سبزیجات برگ سبز، بروکلی، ساردین، بادام، صدف، ماهی قزل آلا و سایر سبزیجات غنی از کلسیم هستند. در صورتی که رژیم غذایی شما فاقد کلسیم کافی باشد، مصرف مکمل ها می تواند ضروری باشد.
ویتامین D
ویتامین D مکمل ضروری کلسیم است، چرا که بدن برای جذب موثر کلسیم به این ویتامین نیاز دارد. کمبود ویتامین D ممکن است منجر به کاهش تراکم استخوان، پوسیدگی دندان، رشد ناقص دندان ها و حتی بیماری های لثه شود.
بهترین و طبیعی ترین روش دریافت ویتامین D، قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید به مدت حداقل ۱۵ دقیقه در روز است. سایر منابع خوب این ویتامین عبارتند از: تخم مرغ، ماهی های چرب مانند سالمون، روغن جگر ماهی، کنسرو ماهی تن و همچنین مواد غذایی غنیشده مثل شیر، آب پرتقال و غلات صبحانه.
فسفر
فسفر نیز نقشی کلیدی در جذب کلسیم ایفا می کند و به استحکام دندان ها و استخوان ها کمک می نماید.لبنیات منبع مناسبی از فسفر هستند، و خوشبختانه این ماده معدنی به وفور در غذاهای مختلف یافت میشود. منابع حیوانی فسفر شامل غذاهای دریایی مانند ساردین، میگو، ماهی تن و سالمون هستند. منابع گیاهی نیز شامل حبوبات، غلات کامل، لوبیا و سبزیجات است. همچنین فسفر در گوشت و پنیر هم وجود دارد.
ویتامین C
ویتامین C با تقویت بافت های پیوندی لثه، از آن در برابر التهاب و بیماری محافظت می کند. اولین مرحله از بیماری های لثه، ورم لثه است که با قرمزی، التهاب و خونریزی همراه است. رکباتی مثل پرتقال، نارنگی، لیمو شیرین و گریپ فروت سرشار از ویتامین C هستند. علاوه بر این، سبزیجات برگدار، فلفل دلمه ای، کلم بروکلی، سیب زمینی شیرین و کلم پیچ نیز حاوی مقادیر قابل توجهی از این ویتامین هستند.
پتاسیم
پتاسیم به مانند ویتامین D در افزایش تراکم مواد معدنی استخوان مؤثر است و از تحلیل رفتن استخوان فک جلوگیری می کند. این ماده معدنی برای انعقاد خون نیز ضروری است و نقش مهمی در حفظ سلامت لثه دارد. منابع غنی پتاسیم شامل موز، سبزیجات برگ سبز، ماست، شیر، گوجه فرنگی، سیب زمینی، آووکادو، آلو و انواع لوبیا هستند.
ویتامین A
ویتامین A نه تنها برای سلامت پوست و بینایی مفید است، بلکه نقش بسیار مهمی در سلامت دهان و دندان دارد. این ویتامین باعث تقویت غشاهای مخاطی دهان می شود و به حفظ جریان بزاق کمک می کند که از خشکی دهان جلوگیری کرده و روند ترمیم و بهبود زخم های دهانی را تسریع می بخشد.
برای تامین ویتامین A می توانید از منابعی همچون ماهی، زرده تخم مرغ، گوشت قرمز و جگر استفاده کنید. همچنین سبزیجات نارنجی رنگ مثل سیب زمینی شیرین، کدو حلوایی، طالبی، و سبزیجاتی چون اسفناج، کلم و کلم پیچ نیز حاوی بتاکاروتن هستند که در بدن به ویتامین A تبدیل می شود.
سخن پایانی
بدن برای حفظ سلامت دهان و دندان نیازمند ترکیبی متعادل از ویتامین ها و مواد معدنی است. رژیم غذایی متنوع و متعادل، نه تنها به محافظت از مینای دندان کمک می کند، بلکه مانع از ابتلا به بسیاری از بیماری های لثه و پوسیدگی دندان خواهد شد. در صورت کمبود هر یک از این عناصر، مشورت با پزشک یا متخصص تغذیه برای مصرف مکمل ها توصیه می شود.
