درمان کوچک بودن فک در کودکان

کوچک بودن فک در کودکان می‌تواند شامل فک بالا، پایین یا هر دو شود. معمولا به‌صورت ارثی یا در اثر ابتلا به برخی از بیماری‌های زمینه‌ای در 40 درصد از نوزادان و کودکان بروز می‌کند.

تجربه نشان داده است که عدم درمان این عارضه می‌تواند منجر به انحراف دندان‌ها و بروز مشکلاتی در صحبت کردن، جویدن، بلع و تنفس شود.

همچنین ممکن است باعث ایجاد فشار بی‌مورد روی مفصل گیجگاهی فکی (TMJ) و ماهیچه‌های صورت شود و بر سلامت لثه و دندان های کودک تأثیر بگذارد.

ازآنجایی‌که کوچک بودن فک در کودکان بر شکل ظاهری صورت تاثیر منفی می‌گذارد و می‌تواند باعث کاهش اعتماد به نفس آن‌ها شود. دندانپزشکان به والدین توصیه می‌کنند که هرچه سریع‌تر برای معاینه دقیق و درمان مراجعه کنند.

علل کوچک بودن فک در کودکان

جالب است بدانید که کوچک بودن فک بالا و پایین در کودکان، هرکدام علل خاصی دارند. در ادامه به‌صورت جداگانه به این مسئله خواهیم پرداخت.

دلایل کوچک بودن فک بالا در کودکان

معمولا کوچک بودن فک بالا ناشی از عوامل ژنتیکی، تروما و برخی نقص‌های مادرزادی مانند شکاف لب و شکاف کام است.

گاهی نیز در اثر عادات بد کودکان مانند مکیدن انگشت و ابتلا به بیماری‌هایی مانند آلرژی و انحراف بینی که منجر به تنفس دهانی می‌شوند، بروز می‌کند.

دلایل کوچک بودن فک پایین در کودکان

کوچک بودن فک پایین در نوزادانی‌که با شرایط ژنتیکی خاصی مانند سندرم پیر رابین (Pierre Robin)، پروگریا (Progeria)، سندرم کری دو چت (cri-du-chat) یا تریزومی 13 و 18 به دنیا می‌آیند، شایع است.

گاهی نیز به‌صورت یک جهش ژنتیکی تصادفی رخ می‌دهد.

البته با افزایش سن کودکان، ممکن است در اثر تروما (مانند شکستگی یا دررفتگی فک) یا آنکیلوز (سفتی) مفصل گیجگاهی فکی بروز کند.

چه زمانی باید برای درمان کوچک بودن فک در کودکان مراجعه کرد؟

اگر فک نوزاد شما بسیار کوچک به نظر می‌رسد و نوزاد شما برای خوردن شیر مادر یا شیر خشک مشکل دارد، ابتدا با پزشک او تماس بگیرید.

برخی از بیماری‌های ژنتیکی که باعث کوچک شدن فک پایین می‌شوند جدی هستند و نیاز به تشخیص در اسرع وقت دارند تا درمان شروع شود.

البته گاهی تشخیص کوچک بودن فک در کودکان، قبل از تولد با سونوگرافی امکان‌پذیر است.

با بزرگتر شدن کودک اگر متوجه مشکلات او برای جویدن غذا، گاز گرفتن یا صحبت کردن شدید، به دندانپزشک اطلاع دهید.

چنین مشکلاتی می‌توانند نشانه‌ای از کوچک بودن فک و نامرتبی دندان‌ها باشند.

دندانپزشک متخصص ارتودنسی یا جراح دهان و فک با رسیدن کودک به سن 7 تا 10 سالگی، می‌تواند آن‌ها را درمان کند.

همچنین ممکن است متوجه شوید که فرزندتان در حین خواب مشکل دارد و گاهی تنفس او در طول خواب متوقف می‌شود.

این مسئله ممکن است به‌دلیل آپنه انسدادی خواب ناشی از کوچکتر بودن یک فک باشد.

نحوه تشخیص کوچک بودن فک در کودکان

برای تشخیص این نوع ناهنجاری فک، دندانپزشک ابتدا سوالاتی در مورد سابقه پزشکی کودک می‌کند و سپس شروع به معاینه می‌کند. معمولا در حین معاینه به موارد زیر توجه می‌شود:

• تناسب صورت
• مشکلات عملکردی مربوط به فک
• مشکلات بهداشت دهان و دندان مانند تحلیل لثه
• مشکلات تنفسی

در مرحله بعد ممکن است از آزمایش‌های تصویربرداری مانند عکسبرداری با اشعه ایکس یا سی‌تی اسکن برای ارزیابی رویکردهای درمانی مناسب استفاده شود.

نحوه درمان کوچک بودن فک در کودکان

مطمئنا عدم درمان به‌موقع، نه تنها می‌تواند سلامت کودک را تحت تاثیر قرار دهد بلکه خطر پوسیدگی شدید و از دست دادن زودرس دندان‌ها را نیز افزایش می‌دهد.

بهتر است بدانید که روش‌های درمان کوچک بودن فک در کودکان برای فک بالا یا پایین متفاوت هستند. در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد.

درمان کوچک بودن فک بالا در کودکان

اگر شدت این عارضه خفیف تا متوسط باشد، دندانپزشک می‌تواند به کمک یک نوع ابزار ارتودنسی به نام گسترش‌دهنده فک بالا، نحوه چینش دندان‌ها و کوچک بودن فک را اصلاح کند.

گسترش‌دهنده فک بالا یک ابزار ساخته‌شده با سیم‌های فلزی و اکریلیک است که به فک متصل می‌شود.

می‌توان هر شب آن را به کمک یک کلید کوچک منبسط کرد تا فشار لازم به فک بالا وارد شود.

بدین‌شکل، در طی چند ماه تا یک سال، چینش دندان‌ها مرتب‌شده و اندازه فک بزرگتر می‌شود.

مطمئنا اگر شدت کوچک بودن فک بالا زیاد باشد و انحراف زیادی در این ناحیه مشاهده شود، دندانپزشک از همان ابتدا دستور انجام جراحی فک را می‌دهد.

زیرا خطر بروز خفگی و مشکلات گفتاری وجود دارد.

به‌همین‌دلیل است که توصیه می‌شود در سنین پایین کودک برای ارتودنسی اقدام کنید تا در سنین بالا دیگر نیاز به جراحی نباشد.

درمان کوچک بودن فک پایین در کودکان

ازآنجایی‌که کوچک بودن فک پایین در کودکان، اغلب در دوران نوزادی خود را نشان می‌دهد.

پزشک می‌تواند با ارائه تجهیزات ویژه و معرفی روش‌هایی برای اصلاح نحوه تغذیه نوزاد، کمک کند تا کودک به سن مناسب برای درمان‌های دندانپزشکی برسد.

معمولا مشکل برخی از کودکان با رسیدن به سن بلوغ به‌صورت خود‌به‌خود برطرف می‌شود و نیازی به درمان نیست.

اما در مورد سایر کودکان نیاز به ارتودنسی یا حتی جراحی فک است.

اگرچه اثرگذاری دستگاه‌های اصلاحی مانند بریس‌های ارتودنسی برای رفع ناهماهنگی دندان‌ها و کوچک بودن فک پایین در کودکان ثابت شده است.

به‌خصوص اگر قبل از رسیدن به دوران جوانی این روش انجام شود.

اما ممکن است کودک شما از ابتدا نیاز به جراحی اصلاحی داشته باشد که توسط جراح دهان و فک انجام می‌شود.

در این روش، جراح تکه‌هایی از استخوان را به استخوان فک اضافه می‌کند یا موقعیت استخوان فک را به شکلی جابه‌جا می‌کند تا فک پایین کودک گسترش پیدا کند.

قابل ذکر است که بعد از جراحی فک بالا یا پایین، 6 تا 12 ماه طول می‌کشد تا فک کودک شما بهبود یابد. لازم است در این مدت خیلی مراقب او باشید.

سخن آخر

بنابراین، کوچک بودن فک در کودکان در اغلب موارد ژنتیکی و گاهی نیز ناشی از تروما یا آسیب است.

مهم این است که به‌موقع تشخیص داده و درمان شود تا روند تکامل کودک کمتر تحت تاثیر قرار بگیرد.

مطمئنا مشورت با دندانپزشک متخصص ارتودنسی یا جراح دهان و فک، اطلاعات دقیق‌تری در این زمینه در اختیار شما خواهد گذاشت.