حساسیت دندان چیست و چگونه می توان آن را درمان کرد؟ برای پاسخ به این پرسش، ابتدا باید ساختار دندان را بشناسیم. دکتر ساره نادعلی زاده به عنوان بهترین متخصص دندانپزشکی کودکان غرب تهران این موضوع را بررسی کرده است. لازم است بدانیم که، دندان از بخش های مختلفی تشکیل شده است که هرکدام وظیفه ای خاص دارند. لایه بیرونی دندان، مینای دندان نام دارد که سطح تاج را پوشانده و فاقد عصب و حس است.
اما در زیر آن، عاج دندان قرار دارد که برخلاف مینا، دارای رشته های عصبی بوده و در برابر محرک ها حساسیت نشان می دهد. ریشه دندان که در زیر لثه قرار گرفته، برخلاف تاج، پوشش مینایی ندارد و مشابه عاج، دارای الیاف عصبی است. این ساختار باعث می شود که در صورت آسیب یا تحریک، فرد درد و حساسیت را احساس کند.
درمان حساسیت دندان
حساسیت دندان زمانی رخ می دهد که دندان در برابر محرک های موجود در حفره دهان واکنشی شدید و غیرعادی نشان دهد. در حالی که یک دندان سالم در مواجهه با آب یخ فقط احساس سرما میکند، دندان حساس حتی در برابر آب نسبتا سرد نیز دچار درد و ناراحتی می شود. این نوع حساسیت تنها به نوشیدنی های سرد محدود نمی شود؛ بلکه تنفس در هوای سرد، مصرف نوشیدنی های داغ، خوردن مواد شیرین و غذاهای اسیدی مانند لیموترش نیز می توانند باعث ایجاد درد و ناراحتی در فرد شوند.
به طور طبیعی، لثه و مینای دندان از ریشه و عاج در برابر عوامل آسیب زا و تحریک کننده محافظت می کنند. اما اگر هر یک از این لایه های محافظتی، شامل لثه، مینا یا لایه محافظ ریشه، آسیب ببینند، عاج دندان بدون پوشش باقی می ماند. عاج یک بافت زنده است که دارای مجاری میکروسکوپی لانه زنبوری شکل است.
مایع درون این مجاری مستقیما با عصب دندان در ارتباط بوده و در صورت قرار گرفتن عاج در معرض محیط دهان، هرگونه تغییر دمایی یا تحریک الکترولیتی، حرکت سریع این مایع را به دنبال دارد. این فرآیند باعث انتقال پیام عصبی به مغز شده و به شکل درد ناگهانی و تیر کشیدن دندان ظاهر می شود.
افرادی که از حساسیت دندان رنج می برند، معمولا هنگام نوشیدن مایعات گرم یا سرد، تنفس از طریق دهان در هوای سرد یا مصرف غذاهای ترش و شیرین، درد شدیدی را تجربه می کنند. این مشکل که به حساسیت دندانی معروف است.