دوران دندان درآوردن یکی از مراحل طبیعی اما چالش برانگیز در رشد نوزاد است که اغلب با بی قراری، گریه و گاهی تب خفیف همراه می شود. بسیاری از والدین در مواجهه با این شرایط، در جستجوی راهی ایمن و موثر برای کاهش درد نوزاد خود هستند. یکی از داروهایی که اغلب پیشنهاد می شود، استامینوفن است. اما آیا واقعا این دارو برای تسکین درد ناشی از دندان درآوردن نوزادان مجاز است؟ در این مقاله با نگاهی علمی و تخصصی به این پرسش می پردازیم.
دکتر ساره نادعلی زاده، که به عنوان بهترین متخصص دندانپزشکی کودکان غرب تهران شناخته می شود، معتقد است که هرگونه استفاده دارویی برای نوزاد باید با دقت و زیر نظر پزشک انجام شود. او بر این باور است که استامینوفن در موارد خاص می تواند کمک کننده باشد، اما باید زمان و روش مصرف آن به درستی مشخص شود. در ادامه به بررسی جنبه های مختلف استفاده از استامینوفن برای درد دندان نوزاد خواهیم پرداخت.
آیا دندان درآوردن باعث درد می شود؟
بله، دندان درآوردن فرآیندی طبیعی اما دردناک برای بسیاری از نوزادان است. هنگام رشد دندان، فشار وارد شده به لثه ها منجر به التهاب، قرمزی و گاهی تورم می شود. این حالت باعث تحریک پذیری، بیقراری و خواب آشفته در نوزاد می گردد. برخی از والدین ممکن است متوجه افزایش آبریزش دهان، مکیدن بیش از حد یا حتی کشیدن گوش توسط نوزاد شوند که همگی نشانه هایی از درد دندانی هستند.
هرچند شدت درد در نوزادان متفاوت است، اما اغلب نیاز به تسکین دارند. در این مرحله است که والدین به گزینه هایی مانند استامینوفن فکر می کنند. اما لازم است ابتدا مشخص شود که این درد واقعا ناشی از دندان درآوردن است و نه مشکل دیگری مانند عفونت گوش یا مشکلات گوارشی.
چه زمانی برای درمان درد دندان می توانیم به نوزاد استامینوفن بدهیم؟
استامینوفن تنها در صورتی باید به نوزاد داده شود که درد دندان باعث ناراحتی شدید، بی خوابی یا کاهش اشتها شده باشد و روش های طبیعی مانند ماساژ لثه یا استفاده از دندان گیر موثر واقع نشده باشند. طبق توصیه پزشکان از جمله دکتر ساره نادعلی زاده، استفاده از استامینوفن در نوزادان زیر سه ماه به هیچ وجه مجاز نیست و در نوزادان بالای سه ماه نیز تنها با مشورت پزشک قابل استفاده است.
اگر نوزاد دچار تب بالای ۳۸.۵ درجه یا علائمی غیرعادی مانند اسهال، بثورات پوستی یا استفراغ است، نباید فرض را بر دندان درآوردن گذاشت و باید توسط پزشک معاینه شود. دقت در زمان، میزان و دلیل استفاده از استامینوفن، نقش اساسی در ایمنی کودک دارد.
چگونه برای تسکین درد دندان درآوردن به نوزاد استامینوفن بدهیم؟
اگر پزشک استفاده از استامینوفن را تایید کرده باشد، لازم است مقدار دقیق دارو بر اساس وزن نوزاد محاسبه شود. معمولا دوز مناسب برای نوزادان، ۱۰ تا ۱۵ میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن در هر نوبت است که هر ۴ تا ۶ ساعت قابل تکرار است، ولی حداکثر ۵ نوبت در روز. استامینوفن باید به صورت مایع مخصوص نوزادان و با سرنگ دوزبندی شده داده شود تا از مصرف بیش از حد جلوگیری شود.
هرگز نباید از قرص خردشده یا شربت بزرگسالان برای نوزاد استفاده کرد. همچنین توصیه می شود دارو را پس از وعده شیر یا کمی آب به نوزاد بدهید تا بهتر هضم شود. توجه به انقضای دارو و نگهداری در دمای مناسب نیز اهمیت دارد.
برای درمان درد دندان درآوردن، استامینوفن بهتر است یا ایبوپروفن؟
هر دو دارو برای کاهش درد و تب استفاده می شوند، اما تفاوت هایی اساسی با هم دارند. استامینوفن معمولا انتخاب اول برای نوزادان است، چرا که کمتر باعث تحریک معده می شود و برای سنین پایین تر (بالای ۳ ماه) ایمن تر در نظر گرفته می شود. ایبوپروفن نیز ضدالتهاب قوی تری است و ممکن است در موارد خاص موثرتر باشد، اما استفاده از آن تنها برای نوزادان بالای ۶ ماه مجاز است و مصرف آن با معده خالی ممکن است موجب ناراحتی گوارشی شود.
دکتر نادعلی زاده توصیه می کند که برای تسکین درد دندانی خفیف تا متوسط از استامینوفن استفاده شود و در صورت درد شدیدتر یا عدم پاسخ دهی، ایبوپروفن با تایید پزشک وارد درمان شود. هرگز نباید دو دارو همزمان یا بدون فاصله مناسب مصرف شوند.
