| چکیده | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| مقدمه: باند قابل اطمینان در حد فاصل ریشه، پست و کور جهت موفقیت کلینیکی رستوریشن های دارای پست حیاتی است. جهت کاهش ریسک شکست، بهبود باند حائز اهمیت است. بنابراین آماده سازی سطحی مختلفی برای پستها پیشنهاد شده است. هدف از این مطالعه، ارزیابی تاثیر آمادهسازیهای سطحی مختلف بر استحکام باند پستهای فایبر به کور کامپوزیت میباشد. مواد و روشها: در این مطالعه ۴۰ پست تقویت شده با فایبر بکار رفت. پس از آمادهسازی و برش آنها، نمونههای حاصل در ۴ گروه (۲۸N=) قرار گرفتند. پستها تحت آماده سازیهای سطحی مختلفی از قبیل بدون درمان سطحی (گروه کنترل)، آمادهسازی با هیدروژن پراکسید ۱۰%، آمادهسازی با سایلن، آمادهسازی با HF و سایلن قرار گرفتند.سپس پستها در دستگاه Microtensile testing مورد آزمایش قرار گرفتند. نتایج توسط آزمونهای آماری ANOVAOne-way و توکی آنالیز شدند (۰۵/۰α=). یافته ها: بیشترین استحکام باند در آمادهسازی با هیدروژن پراکسید ۱۰% (MPa 95/8±۸۴/۱۹) مشاهده شد و کمترین استحکام مربوط به گروه کنترل (MPa 40/3±۴۴/۱۲) بود. مقایسه گروهها با تست Dunnett T3 نشان داد که اختلاف آماری بین گروههای مختلف معنیدار میباشد. نتیجه گیری: بر اساس نتایج این مطالعه، آماده سازی با H2O2-10% و سایلن استحکام باند پستهای FRC به کور کامپوزیت را بیشتر از سایر روش ها افزایش میدهد. بطور کلی، استحکام باند پستها به کور کامپوزیت با آماده سازیهای سطحی افزایش مییابد.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| کلیدواژه‌ها | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| فایبر پست؛ استحکام باند؛ آمادهسازی سطحی | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
مقدمه پستهای فایبر در اوایل دهه ۹۰ معرفی شدند و از فایبرهای کوارتز احاطه شده به وسیله ماتریکس اپوکسی رزین تشکیل یافتهاند.(۲و۱) خصوصیاتی مانند اثر نوری بهتر در ترمیمهای زیبایی، ضریب کشسانی مشابه عاج، زمان کار کلینیکی کمتر و انتقال بهتر نیروهای ناشی از جویدن موجب شده که استفاده از فایبرپستها به همراه کورهای کامپوزیتی جهت ترمیم دندانهای اندو شده روز به روز افزایش یابد.(۶-۳) دوام مناسب یک ترمیم با کور کامپوزیتی به وجود پیوند محکم بین رزین کامپوزیت و عاج باقیمانده و همچنین بین کامپوزیت و فایبرپست بستگی دارد.(۸و۷) با وجود پیشرفتها در تکنولوژی مواد دندانی هنوز چسبندگی پست به کامپوزیت نسبتاً کم است.(4) روشهای مختلفی جهت افزایش استحکام باند پستهای فایبر به کور کامپوزیتی مورد مطالعه قرار گرفته است از قبیل استفاده از سیستم سندبلاست، Cojet، اچ با پرمنگنات پتاسیم، پراکسید هیدروژن، اسیدهیدرفلوئوریک و اسیدفسفریک که همگی باعث افزایش خشونت سطحی و گیر میکرومکانیکال میشوند.(۱۲-۹) جهت ایجاد گیر شــیمیـایـی نـیـز مـیتـوان از اتـصـالدهـنـدههایـی (Coupling agents) مانند سایلن استفاده کرد.(۱۴و۱۳) نتایج مطالعه Monticelli و همکارانش در سال ۲۰۰۶ در خصوص مقایسه آماده سازیهای سطحی مختلف نشان داد که پرمنگنات پتاسیم اثر قابل توجهی روی استحکام باند ریزکششی کورهای کامپوزیت به فایبرپست ها دارد.(4)Vano و همکارانش نشان دادند که اسید هیدروفلوریک و پراکسید هیدروژن همراه با سایلن استحکام باند بین فایبر پست و ماده کور را به طور مشخصی افزایش میدهند.(1) همین طور مطالعه Gorracci و همکارانش نشان داد که بدون توجه به ترکیب مواد پست و کور مورد آزمایش، درمان سطحی پست با سایلن به طور قابل ملاحظهای باعث افزایش استحکام باند پست – کور می‌شود.(۱۵) در مطالعه مقدس و همکارش، از بین روشهای آمادهسازی سطحی با پراکسید هیدروژن ۲۴% و محلول پرمنگنات پتاسیم ۲۰% و اتوکسید سدیم، تنها در آمادهسازی با پر منگنات پتاسیم افزایش مشخص استحکام باند پست کامپوزیتی تقویت شده با کوارتز نسبت به گروه کنترل (بدون آمادهسازی سطحی) مشاهده شد و همین مطالعه نشان داد که کاربرد سایلن به همراه این درمانها استحکام باند را به طور معنیداری کاهش میدهد.(۱۶) هـدف از مطالعه حاضر مقایسه تاثیر آمادهسـازیهای سطحی مختلف پستهای فایبر در استحکام باند ریز کششی به کور کامپوزیتی در محیط آزمایشگاهی میباشد. مواد و روش ها این مطالعه به صورت آزمایشگاهی-تجربی انجام گرفت. با عنایت به مطالعات مشابه موجود در این زمینه، حجم نمونه مورد نیاز برای هر آماده سازی سطحی ۲۸ نمونه در نظر گرفته شد. به این منظور از ۴۰ پست فایبرکوارتز (D.T.Light–post, RTD, France) با سایز ۲ (ماکزیمم قطر ۸/۱ میلیمتر)، استفاده شد که به طور تصادفی به چهار زیر گروه تقسیم و با استفاده از ۴ درمان سطحی مختلف و کور کامپوزیتی بازسازی شدند. لیست مواد مورد استفاده در این مطالعه در جدول ۱ آمده است. آماده سازی های سطحی شیمیایی شامل: ۱- گروه کنترل (بدون آمادهسازی سطحی)، ۲- آمادهسازی با پراکسید هیدروژن ۱۰%، ۳- آمادهسازی با سایلن، ۴- آمادهسازی با اسید هیدروفلوریک و سایلن بود. تنها قسمت سیلندریکال پستها (۵ میلیمتر کرونالی) با کامپوزیت دوال کیور Core)Luxa ) DMG, Hamburg,Germany که استحکام فشاری ۳۰۰ مگاپاسکال داشت بازسازی شد. در گروه دوم پستها به مدت ۲۰ دقیقه در دمای اتاق در محلول پراکسید هیدروژن ۱۰% (Merck ,Germany) قرار گرفته و سپس شسته شدند. در گروه سوم سایلن (Ultra dent Products (Inc., South Jordan, UT, USA طبق دستور کارخانه سازنده روی سطح پستها بکار برده شد و پس از ۶۰ ثانیه آماده باندینگ گردیدند. در گروه چهارم پستها ۲۰ ثانیه با اسید هیدروفلوریک ۹% (Ultra dent ,USA) اچ و بعد از ۲۰ ثانیه شستشو، روی آنها سایلن زده شد و پس از ۶۰ ثانیه آماده باندینگ شدند. جدول ۱ : لیست مواد مورد استفاده در مطالعه، ترکیب و شرکت سازنده آنها
سپس سطح پستها یک لایه باندینگSingle bond (3M,ESPE,USA) زده شد و ۲۰ ثانیه با شدت mw/cm²۴۰۰ توسط دستگاه لایت LED (Radiometer, KERR, USA) کیور شدند. برای بازسازی کور کامپوزیتی، هر پست به طور ایستاده روی یک اسلب شیشهای با چسب قرار داده شد و سپس یک مولد پلاستیکی که استوانهای به قطر mm ۱۰ در وسط آن ایجاد شده بود در اطراف پست به نحوی قرار گرفت که پست دقیقاً در مرکز آن واقع شود، سپس در داخل سیلندر پلاستیکی (که تنها ۵ میلیمتر کرونالی پست را احاطه میکند)، در لایههای ۱ میلیمتری کامپوزیت قرار داده و پس از ارزیابی ضخامت کامپوزیت با پروب، هر لایه ۴۰ ثانیه با شدت mw/cm² ۴۰۰ کیور شد. پس از پر شدن کامل ماتریکس پلاستیکی، اسلب شیشهای جدا شده و از سمتی که اسلب قرار داشت، ۴۰ ثانیه دیگر کیور شد و در نهایت ماتریکس پلاستیکی هم جدا شد و نمونهها جهت تکمیل پلیمریزاسیون ۲۴ ساعت در آب مقطر قرار داده شدند. به منظور برش، نمونهها در یک ماده پلیاستر (Post polish, Sadaf, Iran) مانت شد و سپس در دستگاه .Thin sectioning machine (Presi, Mecatome, T 201 A, France) قرار داده شدند و در هر نمونه توسط اره الماسی دو برش طولی زده شد. به این ترتیب یک قطعه (Slice) با ضخامت یکنواخت تهیه شد که پست در مرکز آن واقع شده و از دو طرف توسط کور کامپوزیتی احاطه میشد. (تصویر ۱) هر اسلایس به فواصل ۱ میلیمتری و به صورت عمود بر پست قطعه قطعه شد که در نهایت قطعاتی با ضخامت یک میلیمتر از هر پست به دست آمد. دو قطعه کرونالی و آپیکالی از هر پست به دلیل احتمال نفوذ چسب و آسیبدیدگی از مطالعه حذف گردیدند. ابعاد نمونههای باقیمانده با کولیس ارزیابی و نمونههای کوچکتر یا بزرگتر از یک میلیمتر از مطالعه حذف شدند و در نهایت ۲۸ نمونه در هر گروه توسط دستگاهMicrotensile Testing (Bis Co, Sehaumburg ,USA) برای بررسی میزان استحکام باند ریز کششی به صورت زیر مورد آزمایش قرار گرفتند. دو انتهای آزاد کامپوزیتی هر نمونه به وسیله چسب سیانوآکریلات (EC-1500, mad wolf) و اکتیویتور (Organic accelerator, EC-1500, mad wolf) به میزک دستگاه محکم شدند و نیروی کششی با سرعت نیم میلیمتر بر دقیقه به آنها وارد شد تا زمانی که نمونهها شکسته شدند. نیرو در زمان شکست نمونهها ثبت و با در نظر گرفتن مساحت سطح مقطع هر نمونه و با استفاده از فرمول زیر استحکام باند براساس MPa محاسبه شد. میزان نیرو (بر حسب نیوتن) ——————————— = استحکام باند (برحسبMPa) مساحت سطح مقطع (بر حسب (mm2 دادهها توسط آزمون واریانس یک طرفه (One-Way ANOVA) و آزمون تکمیلی Dunnett T3 مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. سطح معنیداری در این مطالعه ۰۵/۰α= در نظر گرفته شد. یافته ها تجزیه و تحلیل داده های مطالعه حاضر نشان داد که بر پایه آزمون واریانس یک طرفه (One-way ANOVA) استحکام باند ریز کششی به کور کامپوزیتی در گروههای مختلف از لحاظ آماری متفاوت از یکدیگر میباشند (۰۰۱/۰P<). بـه طوری که بـیشترین اسـتحکام در گـروه آماده سازی با هیدروژن پراکساید ۱۰% و کمترین استحکام مربوط به نمونههایی است که هیچ آمادهسازی سطحی دریافت نکرده بودند (گروه کنترل). (جدول ۲) مقایسه دو به دو گروه های تحت مطالعه با استفاده از آزمون ناپارامتری Dunnett T3 نشان داد که تفاوت مشاهده شده در میزان استحکام باند ریز کششی به جز در بین دو گروه هیدروژن پراکساید ۱۰% و سایلن و همچنین سایلن به همراه اسید هیدرو فلوریک و گروه بدون آمادهسازی سطحی (کنترل)، بین سایر گروهها معنیدار بود. (جدول ۳) جدول ۲ : مقایسه استحکام باند ریز کششی به کور کامپوزیتی تحت تاثیر درمانهای مختلف سطحی پستهای کامپوزیتی تقویت شده با فایبر
* One-way ANOVA جدول ۳ : مقایسه دو به دو استحکام باند ریز کششی به کور کامپوزیتی تحت تاثیر درمانهای مختلف پستهای کامپوریتی تقویت شده با فایبر
* Dunnett T3 بحث در این مطالعه جهت حذف عوامل مداخله گر و یکسان کردن شرایط، از پستهایی تا حد امکان با قطر مشابه و بدون طرح گیردار ماکروسکوپی و با طول سمانشونده یکسان در قسمت سیلندریک هر پست استفاده شد. اگرچه که قطر پستهای به کار رفته دقیقاً یکسان نبود، اما اختلاف قطرها با توجه به محاسبه نتایج به صورت استرس، یعنی نیرو در واحد سطح هر پست قابل توجیه است، از طرفی با توجه به مطالعه Holmes اختلاف اندک در قطر پستها اثر قابل توجهی در توزیع تنش ندارد.(۱۷) در این مطالعه از کامپوزیت اتومیکس Luxa core استفاده شد که به دلیل فلو بالا، حباب کمتر و تطابق بهتری با سطح پست دارد.(۱۸) از آنجایی که مطالعه Vano و همکارانش نشان داد که کاربرد چند لایه سایلن میزان کارایی آن را به دلیل کاهش تعداد گروههای متاکریلات کاهش میدهد، در این مطالعه تنها یک لایه سایلن روی سطح پستها بکار رفت.(1) نتایج این مطالعه نشان داد که کاربرد سایلن به طور معنیداری باعث افزایش استحکام باند ریز کششی به کور کامپوزیتی می‌شود. هرچند که مطالعات Wrbas(19) و Bitter(20) نشان دادند که استفاده از سایلن تاثیری در گیر کور کامپوزیت به پستهای فایبرکوارتز ندارد، ولی نتایج تحقیقات Goracci(15)، Albaladejo(21) و Perdigo(22) کاربرد سایلن را روشی موثر در افزایش استحکام باند میدانند. همچنین مطالعه Ferrari و همکارانش(۲۳) نشان داد که استفاده ترکیبی از سایلن و ادهزیو، باند پستهای فایبر به کور کامپوزیت را میافزاید. مطالعه مشرف(۲۴) نشان داد که اگرچه سایلن باعث بهبود استحکام باند بین فایبر پستها و کور کامپوزیتی میگردد، ولی این افزایش استحکام باند در مقایسه با گروه کنترل (بدون آمادهسازی سطحی)، قابل توجه نبود. این نتایج به دلیل توانایی سایلن در افزایش مرطوب شوندگی (Wettability) سطحی و ایجاد یک باند کووالانسی بین گروههای –OH سوبستراهای غیرارگانیک مانند گلاس میباشد.(۲۵) برخلاف استفاده از سایلن به تنهایی، کاربرد اسیدهیدروفلوریک به همراه سایلن در این مطالعه اثر قابل توجهی روی استحکام باند نداشت. سایلن به طور کلی به عنوان عامل پیشبرنده ادهیژن در حضور پلیمرهای اپوکسی رزین عمل میکند، که هم باند شیمیایی بین سوبسترای غیر ارگانیک و پلیمر و هم Wettability سطحی را افزایش میدهد(۲۵)، در حالی که اسید باعث آسیب و خوردگی فایبرهای گلاس پست شده و یکپارچگی پست را به خطر میاندازد که حتی بعد از کاربرد سایلن هم استحکام باند افزایش قابل توجهی نشان نمیدهد.(۲۶) هرچند که این نتایج مغایر با نتایج حاصل از مطالعه Cekic-Nagas(27) میباشد که نشان میدهد کاربرد HF + سایلن به طور معنیداری استحکام باند بین فایبر پست و کور کامپوزیتی را میافزاید، اگرچه که در این مطالعه از Micro-push-out test جهت بررسی استحکام باند استفاده شده است. در این مطالعه پر اکسید هیدروژن ۱۰% به مدت ۲۰ دقیقه در سطح پستها بکار رفت. اگرچه که این زمان جهت کاربرد کلینیکی طولانی میباشد، صرف زمان کمتر نیاز به کاربرد غلظتهای بالاتر H2O2 دارد (غلظت ۲۴% برای مدت ۱۰ دقیقه).(۲۸و۲۴) نتایج حاصل از مطالعه Sousa Menezes(28) که تاثیر زمان و غلظتهای مختلف H2O2 را بر استحکام باند بررسی کرده نشان میدهد که افزایش غلظت و اعمال زمان بیشتر پراکسید هیدروژن تاثیر معنیداری در افزایش استحکام باند ندارد. در مطالعه حاضرکاربرد پراکسید هیدروژن به طور معنیداری باعث افزایش استحکام باند ریز کششی به کور کامپوزیتی شد. این ماده با حذف لایهای از ماتریکس اپوکسی رزین، باند شیمیایی بهتری بین سایلن و فایبرهای پست ایجاد میکند و علاوه بر این با اکسپوزکردن فایبرهای کوارتز و گلاس، خشونت سطح پستها را افزایش داده و سطح بیشتری جهت باند میکرومکانیکال فراهم میکند.(۲۸و۲۶) این یافتهها مشابه نتایج حاصل از تحقیق Monticelli(4) میباشد، در حالی که نتایج مطالعه مشرف نشان داد که کاربرد پراکسید هیدروژن ۲۴% تاثیری در استحکام باند بین پستهای فایبر و کور کامپوزیت ندارد.(۲۴) هم چنین نتایج تحقیق محمد جواد مقدس(۱۶) نشان داد که کاربرد پراکسید هیدروژن با و یا بدون کاربرد سایلن تاثیری در استحکام باند سمان رزینی و پست FRC ندارد. مطالعه Vano و همکارانش(1) نشان داد که کاربرد اسید هیدروفلوریک و پراکسید هیدروژن به همراه سایلن استحکام باند بین پست فایبر و ماده کور را به طور مشخصی میافزاید که در مورد کاربرد پراکسید هیدروژن مشابه نتایج این مطالعه و در مورد اسید مغایر نتایج مطالعه حاضر است. روشهای گوناگونی برای اندازهگیری استحکام باند وجود دارد. استحکام باند را میتوان از طریق تست Tensile معمولی بر روی عاج خارج ریشه و یا از طریق تستهای Microtensile، Push-out و Pull-out بر روی عاج داخل ریشه اندازهگیری کرد. تستهای Microtensile و Push-out اندازه گیری استحکام باند را در نقاط مختلف کانال ریشه و ارزیابی تفاوتهای باندینگ در این نقاط را ممکن میسازند.(۱۶) از مزایای تست Microtensile که در این مطالعه به کار رفته این است که به طور قابل توجهی شکستهای Cohesive کمتری ایجاد میکند.(۲۹) از محدودیتهای این مطالعه میتوان به آزمایشگاهی بودن طرح مذبور اشاره کرد، زیرا استرسهای وارده به دندان در دهان به شکل یک نیروی پیوسته نبوده، بلکه به صورت نیرویی کم و تکرارشونده میباشد، به علاوه این نیروها و مایعات داخل دهان میتوانند روی دوام باند تاثیرگذار باشند. نتیجه گیری در بین روشهای آمادهسازی سطحی بیشترین استحکام باند در گروه آماده سازی با پراکسید هیدروژن و کمترین استحکام در گروه کنترل (بدون آمادهسازی) مشاهده شد. مقایسه دو به دو گروههای تحت مطالعه نشان داد که تفاوت مشاهده شده در میزان استحکام باند ریز کششی بین گروه سایلن + اسیدهیدروفلوریک و گروه کنترل و همچنین بین دو گروه سایلن و پراکسید هیدروژن ۱۰% از لحاظ آماری معنیدار نبوده ولیکن بین سایر گروهها اختلاف آماری قابل ملاحظه بود. استفاده از سایلن به همراه اسید هیدروفلوریک، میزان استحکام باند ریز کششی را نسبت به گروه کنترل در سطح معنیداری تغییر نداد. تشکر و قدردانی این مطالعه در دانشکده دندانپزشکی همدان انجام گرفت. از جناب آقای دکتر فریبرز وفایی به عنوان استاد مشاور و همچنین جناب آقای مهندس مانی کاشانی که در مشاورههای آماری ما را یاری نمودند، صمیمانه تقدیر و تشکر میکنیم.
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
انحراف فک در کودکان بیماری رایجی نیست و به ندرت ممکن است بروز نماید که با درمان های نوین و شیوه های جدید دندانپزشکی کودکان این موضوع به راحتی و
English 
Persian 
Arabic